مطالعه تنوع ژنتیکی بنیه بذر برنج با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

Authors

  • ابراهیم زینلی دانشیار گروه زراعت دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
Abstract:

سابقه و هدف: بنیه بذر برآیند مجموعه‌ای از فرآیندهای فیزیولوژیکی است که از پس زمینه ژنتیکی وسیعی برخوردار است. مطالعه تنوع ژنتیکی، نقش مؤثری در افزایش میزان توانایی اصلاحگر در زمینه گزینش و دیگر عملیات اصلاحی بازی می‌کند. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی ژنوتیپ‌های برنج با استفاده از صفات مورفولوژیکی فیزیولوژیکی مرتبط با بنیه بذر و گروه‌بندی آنها جهت دستیابی به والدین مناسب برای استفاده در برنامه‌های به‌نژادی و دورگ‌گیری برنج انجام شد.مواد و روش‌ها: به منظور بررسی تنوع ژنتیکی بنیه بذر برنج، تعداد 49 ژنوتیپ برنج در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1392 در موسسه تحقیقات برنج کشور- رشت مورد ارزیابی قرار گرفت. در این آزمایش در شرایط جوانه‌زنی استاندارد، تعدادی از صفات مرتبط با جوانه‌زنی و رشد گیاهچه اندازه‌گیری شد. به منظور برآورد رابطه بین صفات، ابتدا ضرایب همبستگی محاسبه و سپس از رگرسیون گام به گام به منظور تعیین صفاتی که سهم بیشتری در توجیه تنوع بنیه بذر دارند، استفاده شد. در این پژوهش پس از آزمون نرمالیته با روش کالموگراف-اسمیرنوف، تجزیه به عامل‌ها برای گروه‌بندی صفات و درک روابط پنهانی بین آن‌ها به روش مولفه‌های اصلی انجام گردید.یافته‌ها: نتایج نشان داد اثر رقم برای صفات مرتبط با بنیه بذر همانند سرعت جوانه‌زنی، یکنواختی جوانه‌زنی، تعداد گیاهچه نرمال، وزن خشک گیاهچه، طول گیاهچه، کارائی مواد تخلیه شده از بذر، شاخص بنیه، شاخص جوانه‌زنی و انرژی جوانه‌زنی در سطح 1% معنی‌دار است که نشان دهنده تنوع بنیه بذر بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی می‌باشد. با درنظر گرفتن شاخص بنیه به عنوان مهم‌ترین صفت مورد ارزیابی، صفات طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، طول گیاهچه و سرعت جوانه زنی (R50) بیشترین ضریب همبستگی مثبت و معنی‌دار را با شاخص بنیه داشتند. بر اساس نتایج رگرسیون گام‌به‌گام صفات طول گیاهچه، سرعت جوانه‌زنی (R50) و وزن خشک ریشه‌چه سهم موثرتری در توجیه تغییرات شاخص بنیه داشتند .در تجزیه به عامل‌ها، تعداد 4 عامل معرفی شدند که در مجموع 83/83 درصد از تنوع موجود را توجیه نمودند. با توجه به ضرایب صفات در هر عامل، عامل اول به عنوان عامل بنیه جوانه‌زنی، عامل دوم به عنوان عامل بنیه گیاهچه، عامل سوم به عنوان عامل فیزیولوژی بذر و عامل چهارم به عنوان عامل وزن بذر نامگذاری شد. در دو عامل اصلی اول و دوم صفات شاخص جوانه‌زنی، یکنواختی جوانه‌زنی، D05 و D95 (به ترتیب مدت زمانی که طول می‌کشد تا جوانه‌زنی به 5 و 95 درصد حداکثر خود برسد)، سرعت جوانه‌زنی، انرژی جوانه‌زنی، شاخص بنیه، وزن خشک ریشه‌چه، وزن خشک ساقه‌چه، وزن خشک گیاهچه و طول گیاهچه در مجموع 63 درصد از تنوع را به خود اختصاص دادند. بر اساس صفات موثر در دو عامل اصلی اول، تجزیه‌ خوشه‌ای ژنوتیپ‌های برنج را در 3 خوشه مجزا قرار داد.نتیجه‌گیری: به‌طورکلی، بررسی حاضر با تفکیک مناسب ژنوتیپ‌های برنج بر اساس بنیه بذر در سه گروه (ژنوتیپ‌های بومی، اصلاح شده و وارداتی) نشان داد که بنیه بذر در ارقام بومی پائین‌تر از ارقام اصلاح شده و وارداتی می‌باشد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مطالعه تنوع ژنتیکی بنیه بذر برنج با استفاده از روش های آماری چند متغیره

سابقه و هدف: بنیه بذر برآیند مجموعه ای از فرآیندهای فیزیولوژیکی است که از پس زمینه ژنتیکی وسیعی برخوردار است. مطالعه تنوع ژنتیکی، نقش مؤثری در افزایش میزان توانایی اصلاحگر در زمینه گزینش و دیگر عملیات اصلاحی بازی می کند. تحقیق حاضر با هدف ارزیابی ژنوتیپ های برنج با استفاده از صفات مورفولوژیکی فیزیولوژیکی مرتبط با بنیه بذر و گروه بندی آنها جهت دستیابی به والدین مناسب برای استفاده در برنامه های ب...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‌های مختلف برنج (Oriza sativa L.) با استفاده از روش‌‌های آماری چند متغیره

به منظور بررسی روابط صفات مختلف با عملکرد، تعیین تنوع ژنتیکی و طبقه‌بندی ارقام، تعداد 100 ژنوتیپ برنج در قالب طرح لاتیس ساده 10×10 با 2 تکرار در مؤسسه تحقیقات برنج کشور- رشت در سال 1379 مورد‌ارزیابی‌قرار‌گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از نظر کلیه صفات اختلاف معنی‌دار در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار ضریب تغییرات ژنوتیپی و فنوتیپی ب...

full text

مطالعه تنوع ژنتیکی برخی لاین‌های فلفل (Capsicum annuum L.) با استفاده از تجزیه‌های آماری چند متغیره

به­منظور بررسی تنوع ژنتیکی 65 لاین فلفل، که از مناطق مختلف کشور و همچنین از کشور چین و مرکز تحقیقات بین­المللی سبزیجات (AVRDC) جمع­آوری شده بودند؛ آزمایشی به­صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار برای ارزیابی 13 صفت مرفولوژیک اجرا شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از تفاوت معنی­دار بین ژنوتیپ­ها در سطح احتمال یک درصد از لحاظ تمامی صفات بود. بر اساس مقایسه میانگین صفات مختلف که به­روش توک...

full text

مطالعه تنوع ژنتیکی ژنوتیپ‏های یونجه (Medicago sativa L.) با استفاده از تجزیه‏های آماری چند متغیره

This study was conducted to investigate the genetic diversity of alfalfa genotypes by multivariate analyses using agronomic and morphological traits. For this purpose, 20 alfalfa genotypes with local control Baghdadi was considered as the first factor and three harvest was used as the second factor. This experiment was performed to split plot at the time in randomized complete block design with...

full text

بررسی تنوع ژنتیکی اکوتیپ های اسپرس از نظر برخی صفات مهم با استفاده از روشهای آماری چند متغیره

In order to investigate of genetic diversity in sainfoin based on seed yield and related traits, 36 ecotypes including foreign and Iranian ecotypes, an experiment was conducted using a lattice design with two replications in researches station in Natural Resources and Agricultural Researches Center of East Azerbaijan province. Analysis of variance revealed significant genetic diversity among ec...

full text

تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌های مختلف لوبیا چیتی با استفاده از روش‌های آماری چند متغیره

به منظور بررسی تنوع ژنتیکی و تعیین روابط بین صفات، 350 نمونه لوبیای چیتی از کلکسیون ایستگاه تحقیقات لوبیای خمین در قالب طرح آگمنت مشتمل بر دوازده بلوک در سال 1390 مورد بررسی قرار گرفت. در این آزمایش، نوزده صفت مورفولوژیکی، زراعی، عملکرد دانه و اجزای عملکرد در ژنوتیپ‌ها بررسی شد. نتایج این مطالعه نشان داد که صفات عملکرد دانه، تعداد دانه در بوته، تعداد گره در ساقه اصلی، تعداد غلاف در بوته و ارتفا...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 4

pages  121- 142

publication date 2015-12-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023